Kliknij i dowiedz się więcej o szpakach
Pospolity, towarzyski, mało płochliwy ptak wielkości nieomal kosa o nieco bardziej krępej budowie. W skutek ścierania się krawędzi upierzenia zmienia się wygląd osobników. Upierzenie jest w zasadzie czarne połyskujące metalicznie odcieniem zieleni. Końcówki piór okrywowych są bardzo jasne tworząc wzór podobny do litery V, który u samic jest bardzo wyraźny i długo widoczny. Stąd też wzięło się określenie „szpakowaty” na kolor włosów. Dziób jasny żółty, u nasady niebieskawy u samców a u samic bardziej cielisty, ciemny kantarek, nogi w odcieniu czerwieni od zbliżonego do marchewki poprzez czerwony do brunatnego. Taki wygląd barwny po zimie utrzymuje się przez okres godowy. Krawędzie piór są siwe i ścierają się w ciągu lata nadając ptakowi wygląd niemal jednolicie czarny.
Młode osobniki są szarobrązowe, dopiero jesienią pokrywają się stopniowo czarnym upierzeniem.
To dość uparty ptak zwłaszcza będąc w stadzie, powraca na miejsce skąd został wypłoszony nawet wielokrotnie.
Wielkość
długość ciała 19-23 cm
rozpiętość skrzydeł 38-42 cm
waga 60-90 g
Pokarm
Dieta szpaka czyni go zarówno wyjątkowo pożytecznym jak i wyjątkowo szkodliwym. Odżywia się bowiem owadami, ich larwami, gąsienicami wielu szkodników, ślimakami, a w okresie polęgowym i jesienią nasionami , jagodami ale też wieloma owocami uprawowymi. Znane jest objadanie drzewek z czereśni, śliw wiśni a także jabłek czy gruszek a nawet gnijących owoców. Ciekawostką jest iż szpak jest niewrażliwy na procesy fermentacyjne owoców, które u innych gatunków mogą powodować odurzenie alkoholowe. Żerując na ziemi kroczy.
Śpiew/Głos ♫
(Nagranie audio: Prof. W. Meissner KEiZK UG)
To bardzo „hałaśliwy” ptak. Śpiew szpaka to długie serie świergotania z zgrzytliwymi wstawkami oraz wkomponowane głosy otoczenia w tym innych ptaków np. wróbla , wilgi, pierwiosnka, urządzeń lub telefonów komórkowych a nawet ludzkiego głosu powtarzane w wielu zwrotkach. W licznych stadach w które chętnie się zbiera na noclegi śpiew jest nieustanny i wręcz uciążliwy.
Rozród i gniazdowanie
Po powrocie z zimowisk szpaki zajmują zazwyczaj te same miejsca lub w razie ich braku przepędzają agresywnie inne ptaki z zajętych miejsc. Chętnie zasiedlają budki lęgowe i dziuple o otworach 5 cm.
W ciągu roku szpaki wyprowadzają często nawet 2 lęgi. Do lęgów mogą przystępować już niektóre roczne samice. Składają 3-6 jasnoniebieskich jaj wysiadywanych przez 14 dni od chwili złożenia ostatniego. Wysiadywanie odbywa się z bardzo częstymi zmianami przez oboje rodziców w ciągu dnia. Nocą wysiaduje tylko samica.. Młode, bardzo chałaśliwe w okresie karmienia, opuszczają gniazdo po 20-22 dniach.
Biotop
Wszędobylski ptak którego pierwotnym środowiskiem był las i jego obrzeża. Z powodzemiem zaadoptował się w środowisku zarówno wiejskim jak i miejskim z zadrzewieniami. Wystawiając budkę lęgową np. w ogrodzie działkowym można liczyć na szybkie zamieszkanie szpaka przy tak wyśmienitej stołówce. Z braku miejsca potrafi uwić gniazdo z traw i miękkich gałązek w osłoniętym mało widocznym miejscu pod dachem , za rynną lub innym elementem konstrukcyjnym budynku.
Po okresie lęgowym stada szpaków zbierają się na noclegi w wybranych miejscach w pobliżu wody w której chętnie się często kąpią. Kilkutysięczne stada szykujące się do odlotu na zimowiska nocują w trzcinach a ich kąpiel w płytkiej wodzie jest równie głośna jak ciągły świergot i z daleka moze przypominać mały szkwał wzbijanej w powietrze wody.